در این مدت که روزانه‌هایم را می‌نویسم و گاه‌گاه آن‌ها را مرور می‌کنم، به یک نکته بسیار مهم و در عین حال عجیبی رسیده‌ام و آن هم اینکه همه اتفاقاتی که در طول روز برای آدمی می‌افتند، چنان ارتباط دقیق و تنگاتنگی با هم دارند، که انسان تعجب می‌کند با وجود این روشنی، چرا در موقع حدوث متوجه آن نبوده است. یعنی بعد از گذشت زمان و تبدیل حال به گذشته وآینده به حال است که تازه انسان در می‌یابد این قضایا که همان روز به نظرش هیچ ارتباطی به هم نداشته‌اند، چقدر هماهنگی دارند.

نمی‌دانم چگونه این قضیه را توصیف کنم و به کدام صفت آدمی نسبت دهم، فقط همین اندازه می‌دانم که انسان به هنگام وقوع حوادث، از درک کلیّت آن عاجز است و این گذشت زمان است که شناسایی و ارزیابیِ واقعی راممکن می‌سازد.

یقین دارم که این فهمِ ارتباطاتِ حوادثِ پیرامونمان بعد از گذشت زمان، بسیار ناچیزتر از آن فهم و درکی است که پس از «مرگ» نسبت بدان دست خواهیم یافت.

قال رسول‌الله(ص):
 « اَلنّاسُ نِیامٌ فَإذا مَاتُوا انتَبَهُوا »
    مردم در خوابند. آنگاه که مردند بیدار می شوند.